Przedszkole nr 1 im. Małych Odkrywców w Obornikach Śląskich

Jak wspierać zdrowy rozwój mózgu u dziecka?

 

Od dnia narodzin my jako rodzice możemy wspierać rozwój naszego dziecka. Nie chodzi tu jednak o pomoce w postaci smartfonów, fiszek, programów w stylu „Superdziecko”, dziesiątek kursów i zajęć dodatkowych. To czego potrzebuje nas maluch to wypracowywanie takich reakcji w relacji z dzieckiem, które wspierają, budują zaufanie, kładą fundament miłości, uczą nabywania umiejętności oraz wzbudzają w dziecku miłość do nauki.

 

Co mogę robić jako rodzic?

1. Okazuj uczucia, zainteresowanie i akceptację.

Czyli kochaj swoje dziecko takie jakie jest. Badania pokazują, że dzieci, które doświadczają ciepła i niezmiennej akceptacji wytwarzają mniej kortyzolu, czyli hormonu stresu,  a w momentach zdenerwowania szybciej potrafią wrócić do równowagi psychicznej.  Przytulanie, śmiech to najwspanialsze narzędzie wychowawcze w zasięgu ręki rodziców i w dalszej perspektywie będzie dla Twojego dziecka znaczyć więcej niż najwspanialsze zabawki i dodatkowe extra zajęcia. Spędzanie indywidualnego czasu z dzieckiem, okazywanie zainteresowania, tym co robi i myśli oraz słuchanie go pozwoli mu doświadczyć akceptacji i miłości oraz mocno wpłynie  na rozwój jego mózgu.

 

1. Ćwicz sztukę konwersacji.

Rozwój umiejętności zawiązanych z mową następuje w sytuacji, kiedy dziecko ma możliwość mówienia do żywych osób i słuchanie ich. Czasami jako dorośli komunikują się z małymi dziećmi w sposób, który nie pozostawia zbyt wiele miejsca na odpowiedź. Zachęcaj dziecko do mówienia poprzez zadawanie pytań pełnych ciekawości, czyli takich które zwykle zaczynają się od słów „co” i „jak”. Tego typu pytania zachęcają dziecko do myślenia i udzielania bardziej złożonych odpowiedzi. Relacja i więź wspierają rozwój mózgu.

 

1. Czytaj, czytaj, CZYTAJ!

Dzieci wychowujące się w otoczeniu książek, same stają się nałogowymi czytelnikami (dobry przykład uczy najbardziej;)), a  co za tym idzie osiągają lepsze wyniki w szkole. Czytanie to też wspaniała okazja na budowanie więzi i przytulanie. Opowiadanie historii jest też doskonałym sposobem na stymulowanie mózgu do uczenia się. Dodatkowo wzbogacenie ich w treści dotyczące rodzinnych perypetii  buduje poczucie przynależności i zaufania oraz pomaga zapisywać wspomnienia w pamięci dziecka.

 

1. Wzbudzaj ciekawość, zachęcaj do odkrywania siebie i nauki przez doświadczenie i zabawę.

Dzieci z natury są bardzo kreatywne  i same podświadomie poprzez zabawę szukają okazji do stymulowania swojego rozwoju. Nie ma konieczności zapisywania dziecka na kilkanaście dodatkowych zajęć zorganizowanych. Dzieci równie dobrze wspaniale uczą się malować, grać w piłkę,  sadzić kwiaty pod okiem wspierających rodziców. Dając szansę dzieciom na odkrywanie świata pamiętajmy aby uzbroić się w trochę cierpliwości-dzieci na tym etapie rozwojowym przedkładają robienie nad patrzenie. Stwarzajmy okazję do próbowania różnych rzeczy, bowiem już na tym etapie dzieci odkrywają swoje talenty i pewne zainteresowania. To czego dziecko potrzebuje na tym etapie, to nieustrukturyzowany czas i przestrzeń, by podążać za własnym ciałem i wyobraźnią poprzez poznawanie świata wieloma zmysłami.

 

1. Ogranicz czas ekranowy.

Im mniej czasu spędzonego przed jakimkolwiek typem ekranu, tym lepiej dla dziecka.

Naukowcy i psychologowie rozwojowi są zgodni co do faktu, iż nadmiar telewizji oraz programów na innych urządzeniach może zmienić sposób funkcjonowania mózgu. Samo oglądanie jest czynnością co do zasady bierną-w tym czasie w umyśle małego człowieka nie zachodzi bowiem wiele procesów wymagających krytycznego myślenia. Zmieniający się co chwilę, wielobarwny format nie wspiera umiejętności koncentrowania uwagi.  

 

1. Wykorzystuj dyscyplinę, by uczyć, a nie aby zawstydzać.

Dziecko zachowa te synapsy, których będzie używać najczęściej, a wstyd, kara, poniżanie tak samo jak inne czynniki wpływają na podstawową strukturę mózgu dziecka głęboko się w niej zapisując. Najlepszą formą dyscypliny jest uczenie. Dzieci świetnie reagują na dyscyplinę pełną miłości oraz szacunku i doświadczając jej wyrastają na zdrowszych dorosłych.

 

1. Zaakceptuj swoje dziecko takie jakim jest.

Dzieci poznają siebie i świat wokół, obserwując i słuchając. To, jakie przekonania tworzą na swój temat w znacznym stopniu zależy od rodziców i osób z najbliższego otoczenia. Akceptowanie dziecka takim jakie jest, a nie jakim chcielibyśmy aby było, buduje poczucie własnej wartości, wspiera prawidłowy rozwój mózgu, zachęca dziecko by lubiło i szanowało samego siebie oraz odważnie próbowało nowych rzeczy.

 

1. Dbaj o siebie!!!;)

Wyspany i relatywnie zadowolony z życia będziesz po prostu lepszym rodzicem. Troszczenie się o siebie powinno być Twoim priorytetem. Relacja z dorosłym, który jest wypoczęty, spokojny i szczęśliwy będzie dla dziecka łatwiejsza niż radzenie sobie z wyczerpanym, marudnym dużym człowiekiem. Dbanie o siebie nie jest wyrazem egoizmu, ale mądrości. Szanując siebie, dajesz przykład dzieciom. 

 

MAŁE DZIECI A KŁAMSTWO

 

• Dzieci nie przychodzą na świat ze zdolnością rozumienia różnicy między prawdą a kłamstwem. 

• Zadaniem rodziców jest uczyć dziecko, dlaczego prawda i związane z nią zaufanie jest tak ważne. Mimo to należy cierpliwie czekać zanim wiedza zostanie właściwie wykorzystana w praktyce przez dziecko. 

• Szczerość i prawdomówność nabiera realnego znaczenia, kiedy dorośli wokoło rzeczywiście sami stosują się do powyższych cnót. Nie można oczekiwać od dziecka prawdomówności w sytuacji, kiedy jest świadkiem tego, jak dorośli kłamią.

• Jeśli chcesz aby Twoje dziecko mówiło prawdę, musisz mieć w sobie gotowość do rozwijania umiejętności dziecka w radzeniu sobie z problemami, do słuchania, do rezygnacji z chęci ukarania i zawstydzania. 

CO ROBIĆ KIEDY DZIECKO KŁAMIE?

 

• Przyłącz się do opowiadanej przez dziecko historyjki, nadmiernie ją przejaskrawiając, tak by stała się absurdalna i śmieszna.

• Zamiast na winie koncentruj się na rozwiązaniach. Np. nie pytaj kto nabałaganił, tylko czy dziecko potrzebuje pomocy przy sprzątaniu, jaki ma pomysł na naprawę sytuacji.

• Jeśli przypuszczasz, że dziecko nie chce powiedzieć prawdy- powiedz to wprost: 

 

„Dla mnie brzmi to mało prawdopodobnie. Zastanawiam się jaka jest prawda.”

 

• Okaż empatię. Spytaj czy dziecko boi się przyznać, że np. zrobiło bałagan.

• Wyjaśnij czym jest odpowiedzialność za swoje zachowanie: „Wszyscy popełniamy błędy, ale obwinianie innych, nie sprawi, że odpowiedzialność za nasze zachowanie zniknie.” 

• Wyjaśnij dziecku czym jest zaufanie w relacjach międzyludzkich i jakie ma znaczenie w kontekście mówienia prawdy.

 

 

„Moje dziecko mnie nie słucha!”

 

Dzieci nie słuchają, ponieważ:

 

• Dorośli krzyczą, prawią kazania lub naciskają, a to nie zachęca do słuchania.
• Dorośli nie pytają, co dziecko powinno robić lub czego nie powinno robić, tylko mu to mówią.
• Dorośli doprowadzają do sytuacji walki o władzę, w których wygrana jest ważniejsza niż współpraca.
• Dziecko jest „zaprogramowane przez naturę do odkrywania świata, a to jest nie na rękę dorosłemu. Głos dziecięcego instynktu jest zwykle donośniejszy niż głos dorosłego.
• Dziecko nie może spełnić prośby, ponieważ prośba wymaga umiejętności społecznych lub poznawczych, których dziecko jeszcze nie ma.
• Dzieci nie mają takich samych priorytetów jak dorośli.
• Dorośli nie słuchają dzieci.

 

Co może pomóc?

 

• Słuchaj, a tym samym pomożesz wypracować dziecku umiejętność słuchania.
• Poznaj zachowania charakterystyczne dla wieku Twojego dziecka.
• Unikaj krzyku, karania i napominania, które zagrzewają tylko do walki.
• Przestań obstawać przy posłuszeństwie, a zachęcaj dziecko do współpracy.

 

 

 

Na podstawie: „Pozytywna dyscyplina dla przedszkolaków” J.Nelsen